13 februari 2013

Resten in de keuken - een bespiegeling...


Citroenblokjes na de kerstdagen van de resterende afgeraspte citroenen...
 Het voorkomen van voedselafval/verspilling staat de laatste tijd in de belangstelling. Het thema werd me aangereikt door een vriendin met goede voornemens die alle halflevende resten uit haar groentela wilde gebruiken voor een lasagnasaus. Haar aanleiding was een frisse start in de huishoudfinanciën. Want inderdaad, ook de portemonnee profiteert mee als je aan food waste management gaat doen.

Wij zijn er hier nu een jaar mee bezig denk ik. Ik raakte geïnspireerd door de frugal girl die op vrijdag een foto maakt van haar 'food waste' van de betreffende week. Mijn motieven zijn vooral het voorkomen van verspilling van waardevolle grondstoffen. Er is zoveel in gaan zitten voordat het eten bij ons op tafel komt, ik vind het letterlijk zonde om dan spullen weg  te gooien. In mijn ogen is het een vorm van dankbaarheid om op te maken wat ik in huis gehaald heb.
Als je optimaal gebruikt wat je koopt hoef je overigens niet per se onder de streep goedkoper uit te zijn; je kan ook duurdere spullen kopen. Mooie olie, lekkere kaas, het sappigste zoetste fruit... maar bezuinigen is een optie.

Groentesoep volgens mijn basisrecept, geschikt voor groente- en pastaresten
Resten opmaken wordt een gewoonte, als je je het eenmaal eigen maakt. Maar de principes die daarachter liggen vind je niet terug in de recepten zelf, die zijn veel algemener. Ik heb ze maar eens uitgebeend:

1. De manier waarop je resten bewaart
Vooruit denken is het halve werk. Na alle kerstbakkerij en -gekook zat ik met 2,5 geraspte citroenen. Ik dacht eerst een recept te zoeken waarin vooral citroensap wordt gebruikt en niet of weinig rasp. Maar toen bedacht ik dat het vele malen simpeler zou zijn om het sap in kleine porties te gebruiken. Soms zul je een recept aanpassen zodat je een rest kan opmaken, maar soms moet je juist je rest zodanig bewaren dat hij van pas kan komen bij een recept. Bij het op smaak maken van soepen en sauzen, maar ook bij sladressings, gebruik ik het hele jaar door kleine hoeveelheden citroensap. Of bij salades of smeersels met vis. Ik heb dus het citroensap ingevroren in blokjes. Nu maar hopen dat ze niet te groot zijn, dat moet de tijd uitwijzen...

Vooral bij het invriezen is het dus van belang om te bedenken hoe je iets gaat gebruiken. Naast citroensap lenen ook restjes wijn (niet in ijsblokzakjes, want het vriest minder hard op door de alcohol) of fond zich voor deze manier van invriezen bij voorbeeld. Snijd gare groente of vleesresten voor het invriezen al in blokjes als je dat later van plan bent, dan kan je ze ook bevroren in een soep of stoofgerecht gebruiken. Vries restjes saus in in eenpersoonsporties als je kieskeurige eters hebt waarvoor het handig is om losse porties paraat te houden. Anders sta je tegen een kiloklont bolognesesaus aan te kijken... 

Groente-fritters (een soort latkes met meer ingrediënten)
2. Het type gerechten dat je bereidt
Sommige gerechten lenen zich heel makkelijk voor het verwerken van resten. Naarmate je meer van dit soort gerechten in je routine hebt, wordt het wegwerken makkelijker. Bij ons is het er al zo ingesleten dat ik in die anderhalve maand dat ik nu blog al een aantal recepten heb gepubliceerd waarin je resten kunt verwerken: de pizzabroodjes, het algemene soeprecept en de lunchsalade zijn allemaal erg geschikt. Twee soorten gerechten die ik nog niet heb behandeld (maar die wel nog aan de orde zullen komen), zijn groentekoekjes/burgers/latkes en ovenschotels.
Als je normaal meer volgens afgepaste recepten kookt is het even wennen want je zult toch wel vaak met restjes moeten improviseren, vervangen of veranderen.

Ovenschotel van misbaksel-brood (bread and butterpudding met rozijnen, vanille en koekkruiden)
3. Of en hoe je een menuplanning maakt
Ik zag laatst een kookboek over koken met resten waarbij keurig bij ieder recept een tweelingrecept met de veronderstelde rest van het eerste recept werd gepresenteerd. Zo werkt het natuurlijk niet in het echte leven... soms denk je dat je voor 2 dagen hebt gekookt en gaat het schoon op, de andere keer blijf je met onverwachte resten zitten. Het is dan handig als je daar in je weekplanning wat ruimte voor hebt. De voordelen van een weekplanning, ook voor het voorkomen van voedselverspilling, zijn groot en gaan dit blogje te buiten. Zie daarvoor mijn aparte blog over weekmenu en boodschappenplanning. Maar voor nu: als je regelmatig een soep inplant of een restjesdag dan zit je gebeiteld!

4.  Hoe je omgaat met je groentevoorraad
In het boek "An everlasting meal" wordt het koken met wat er is tot kunst verheven. Ik had er wat minder aan dan ik van te voren had verwacht, omdat het koken met wat er is toch wel heel persoonlijk blijkt te zijn. De auteur, Tamar Adler, schrijft heel poëtisch en inspirerend, maar doet soms andere dingen dan ik zou doen. Ze gebruikt bijvoorbeeld erg veel zout.  Wat ik wel een heel goede tip vond was haar advies om groenten aan het begin van de week te garen en in de loop van de week te gebruiken, in plaats van ze een langzame dood in de groentela te doen toekomen. Als je een groente aanbreekt, zoals een broccoli of een courgette, kan je er ook voor kiezen om de groente in stukken te snijden en te roosteren of te stomen. Die gegaarde stukken houden veel beter hun kwaliteit dan de verse groente. Ik zou niet op de marktdag mijn oven urenlang alle groentes laten roosteren, zoals zij voorstelt, maar het is wel een goeie tip om regelmatig meer groente te garen dan je op dat moment nodig hebt en die rest later weer in te zetten. We kennen allemaal de halve courgette die rare gedaantes blijkt te hebben aangenomen...rimpelig aan het uiteinde en met een snijvlak als een ehh.. petrischaal.

Nou, dat was het voor nu. Het recept voor een handige restenverwerkende ovenschotel heb ik apart geplaatst. Binnenkort zal ik verder borduren op het thema, want er valt nog veel meer over te zeggen. Die weekplanning, dat is echt een onderwerp voor een apart blogje!

Ik zal blij zijn als ik weer bij daglicht kan fotograferen...zulke mooie bloedsinaasappels verdienen beter licht!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten