Millionaire's Shortbread

Nog een verzoeknummer. Het begon met een blikje gecondenseerde melk. Ik wist niet waarvoor ik het gekocht had. Dit mondde uit in een flink geval van infostress. Zoeken of het een recept was van een forum, van een website, van een bekende, uit de krant, uit een kookboek, uit een biebboek... niets mocht baten. Het bleef een raadsel. En zo een-twee-drie had ik ook niet een ander recept paraat waarvoor ik het zou gebruiken.
Vervolgens dook het recept van millionaire's shortbread op in mijn kennissenkring. Het klonk zo vreselijk fout en zoet en machtig dat ik me er niet toe kon zetten. Het blikje stond echter nog steeds in de kast. Inmiddels meer dan twee jaar. Ik had het gekocht in de herfstvakantie van 2010 waarin we iedere dag een nieuw recept hadden willen koken of bakken, en de houdbaarheid was ook al geruime tijd verstreken. Maar goed, als doorgewinterde foodwaste-vermijder liet ik me daardoor niet weerhouden natuurlijk! Dus toen jongste op een studiedag alleen thuis was is het er dan eindelijk van gekomen. En collega J., die volgens mij wekelijks bakt met gecondenseerde melk, was benieuwd naar het resultaat! Bij deze dus.

In het bakboek van Nigella Lawson, bij mij in de kast, bleek een recept te staan, zonder foto. Ik schrok toen ik op internet de foto's bij het recept zag omdat de caramellaag heel dik was. Maar inmiddels had ik al het hele blikje gecondenseerde melk in de pan geschonken en met boter en golden syrup gecombineerd, dus we konden niet meer terug. Daarom heb ik de hoeveelheid deeg wat vergroot. Het oorspronkelijke recept voorziet in één bakvorm van 23x23 cm en wij hebben twee bakvormen gebruikt van 16x26 cm. In totaal meer dan 800 vierkante centimeter shortbread... oh oh oh..... het eindresultaat had nog steeds meer dan voldoende caramel naar mijn smaak.

Wij hebben de bodem gemaakt met speltbloem van de molen. Dat is even een voorraaddingetje, als je 5 kilogram speltbloem hebt gekocht in plaats van 5 kilogram speltvolkorenmeel dan zal dat toch een keer op moeten. De speltbloem bevat wat zemelen, is dus niet heel fijn gezeefd, maar dat beviel prima in ons geval. Je kunt natuurlijk ook gewone bloem gebruiken, of wat gezeefd volkorenmeel bijmengen. De donkere kleur die je op de foto's ziet is aan de speltbloem te wijten. Het bewerken is heel makkelijk omdat je het deeg niet tot een bal hoeft te vormen en uit te rollen. Gewoon alles in de food processor gooien en blitzen maar, of het noeste handwerk op het aanrecht met een mes en/of deegsnijder en aansluitend met de vingers, zodat het mengsel zo koud mogelijk blijft. De kruimels druk je dan in de vorm.

Door al die omreken-perikelen kwamen wij uiteindelijk in het bezit van een blik, een groot blik, dat tot de rand toe gevuld was met naar het leek kilo's en kilo's shortbread. Echt megagantisch, als ik het nareken kom ik op bijna 2 kilo aan ingrediënten. Ik denk dat het niet echt een geschikt tussendoortje is, dus dat was trakteren geblazen. Gelukkig wisselde jongste van school en nogal onverwacht bleek dat dezelfde week nog te gaan gebeuren, dus het shortbread is schoon op gegaan. Ik mis het nu al!

Als je de caramel te lang kookt, kan er wat melkvet afscheiden dat witte vegen in de chocola geeft (zie voorgrond)

Grote portie millionaire's shortbread
(voor twee blikken van 16x26 cm, totale oppervlakte meer dan 800 cm²)

Ingrediënten
250 gram boter
330 gram bloem (wij gebruikten speltbloem)
110 gram fijne suiker

200 gram boter
4 eetlepels golden syrup (te vervangen door 50 gram suiker)
397 gram gecondenseerde gezoete melk (blikje van Friesche Vlag)

400 gram pure chocolade (wij gebruikten een mengsel van 55% en 72%)

Bereiding
1. Maak van 250 gram boter, de bloem en de fijne suiker een kruimeldeeg met de food processor of met mes/deegsnijder en vingers. Wij deden het op het aanrecht.
2. Verdeel het deegmengsel in tweeën, gebruik daarvoor eventueel de weegschaal, en druk het plat in de met bakpapier beklede vormen.
3. Prik met een vork wat gaatjes om gelijkmatige garing te bevorderen. Wij gebruikten een plastic kampeervork om de bakvorm niet te beschadigen.
4. Bak de koeken 5 minuten bij 170 graden en daarna nog 30-40 minuten bij 150 graden. Dit zijn de aanwijzingen uit het recept van Nigella Lawson in How to be a Domestic Goddess. Ik vond dat het deeg nogal donker werd, dus vanaf 25 minuten baktijd zou ik gaan checken of de koek al gaar genoeg is.

5. Roer de gecondenseerde melk, de 200 gram boter en de vier eetlepels golden syrup doorelkaar in een pan en breng aan de kook. Laat dit mengsel onder voortdurend roeren vijf minuten koken. Niet langer, want dan splitst het, niet korter, want dan blijft het te dun. Blijf ook roeren als de vlam net uit is want het kookt nog verder.

6. Giet het toffeemengsel over de afgekoelde koek en laat het samen in de vorm terugkomen naar kamertemperatuur.

7. Smelt de chocolade au bain marie en verdeel het over de caramellagen in de twee vormen.

8. Je kunt de koeken in de koelkast zetten als je haast hebt, maar afkoelen bij kamertemperatuur geeft een mooier resultaat voor de glans van de chocolade. Snijd ze in stukken voordat de bovenlaag spijkerhard is, want anders barst de chocolade tijdens het snijden.

Als de kleuren in de natuur op zich laten wachten, is er gelukkig nog ons Tabriz-kleedje...