21 november 2012

Indiase dahl/dhal

Wat koop je voor de man die alles heeft en die niets meer te wensen heeft voor zijn verjaardag? Dit jaar viel zijn verjaardag bijna samen met de verhoging van het hoge BTW-tarief naar 21%, dus toen heb ik dat maar als inspiratie en uitgangspunt genomen. In de stad werd ik naar de toko getrokken. Aanvankelijk om een vijzel te kopen maar toen ik het schap met hele kruiden en specerijen zag was ik om. Zeker nu ze met maar 6% BTW belast werden. Ik kocht alle ingrediënten die ik ooit in een recept in hele vorm was tegengekomen. En dat waren er nogal wat!

zwarte kardamom, koriander, smoked paprika, kruidnagel, piment, komijn, steranijs, kukurma, gedroogde chili, fenegriekzaad, geel mosterdzaad, gedroogde currybladeren, paprika, cassia
Laten we zeggen dat het een verrassend kado was, hij had het in ieder geval niet verwacht. Maar dat lette hem niet om er toch voortvarend mee aan de aan de slag te gaan. Een van de eerste recepten was een Indiase linzenschotel, echt een basisgerecht dat in dat miljoenenland overal gegeten wordt: dahl. Het wordt gemaakt van gele linzen waarvan de buitenschil is verwijderd. Je hebt ze in verschillende formaten, van klein tot groot, onder de naam "mung dahl".


We waren op dit gerecht gekomen door een fantastisch interessant boek. Het stond gewoon in het kookboekenschap bij de bibliotheek, maar die naam dekt de lading totaal niet. What I eat; around the world in 80 diets is een koffietafelboek, dat verslag doet van een grootse onderneming. Een echtpaar is de hele wereld rondgereisd en heeft overal mensen gefotografeerd met in de foto ook al het eten dat die mensen op die ene dag aten. Hun dagmenu. Als je de link aanklikt zie je een verzameling van 16 van de 80 foto's met daarbij een gedetailleerde berekening van de voedingswaarde van hun menu (de eerste foto is meteen ook mijn favoriet, de Himbavrouw). Fascinerende kost. Zo fascinerend dat ook alle kinderen die op bezoek kwamen bij het boek bleven stilstaan, heel opvallend vond ik dat. Je kan er uren in bladeren.

Nodig voor de dahl: mosterdzaad, kukurma, komijn en knoflook
Het boek bevat geen recepten, maar je krijgt wel een inkijkje in wat mensen eten. Dat is zo enorm uiteenlopend! Kwa gehalte aan energie en voedingswaarde, en ook kwa samenstelling. Peulvruchten en linzen (dat is niet hetzelfde, schijnt) zag je in heel veel gedaantes terug. Ik vond dat erg inspirerend. Linzen in India, Pintobonen in Zuid-Amerika, witte bonen in Oost-Europa, favabonen in Griekenland, iedere landstreek heeft zijn eigen variant.


In het boek van Simon Hopkinson, "De vegetarische optie", vond mijn multiman een recept voor Dahl. We kookten het met een paar aanpassingen in de veronderstelling dat het "grote-mensen-eten" zou zijn, maar dat was niet zo. Er zit geen bijzonder hete smaak aan. Onze vegetarische zoon(11) at gewoon zijn dahl met rijst. Zo goed, dat ik geen foto heb van het resultaat. Maar gelukkig was de voorzienigheid mij gunstig gezind. Toen ik vanochtend naar de stad fietste zag ik een prachtige herfstboom in exact de goede kleur. Hoek Tolsteegsingel/Nieuwe Gracht. Hoe verleidelijk ook, eigenlijk moet je zulke bomen alleen maar fotograferen als de zon schijnt. En de zon schéén!


Dahl

Ingrediënten
250 gram kleine gele spliterwten, een nacht geweekt
1 eetlepel kukurma (dit wordt altijd gemalen verkocht omdat het lastig te malen is)
1-1,5 liter water
75 ml olie of ghee
1 eetlepel komijnzaadjes
2 theelepels zwarte mosterdzaadjes
1 ui, fijngehakt
4 knoflooktenen, fijngeknepen
2 grote tomaten, fijngehakt
1 kleine wortel, geraspt
200-250 ml kokosmelk
evt. voor de garnering verse koriander

 Bereiding
1. Giet de geweekte spliterwten af en kook ze gedurende een uur met de kukurma.
2. Verhit in een andere pan de olie en voeg komijn en mosterdzaad toe. Bakken tot ze gaan springen. Dan ui en knoflook meebakken tot goudgeel, en alles bij de moong dhal voegen. (de hoeveelheid olie is nogal fors, die zou je kunnen verminderen. Uiteindelijk mengt het goed en is het kwa smaak en voedingswaarde misschien best goed om wel 75 ml te gebruiken).
3. Kook nu het geheel, na toevoeging van tomaat, wortel en kokosmelk nog ongeveer 20 minuten tot de wortel gaar is.

Eet de dhal met plat brood, of met rijst, of als onderdeel van een hapjesmaaltijd. In deze vorm is hij ook geschikt voor kinderen, geen scherpe of rare smaken. Als je de dahl een nacht bewaart dikt hij verder in, dan kan je met water de consistentie weer aanpassen.

4 opmerkingen:

  1. Vandaag deze dahl gemaakt, en hij was verrukkelijk! Ik had hem wel ietsje pittiger gemaakt (wat chili en gember toegevoegd), maar vervolgens heb ik mijn vingers erbij opgegeten. Ook ons bezoek vond hem heerlijk en heeft zeker drie keer opgeschept. De kinderen hadden het denk ik best lekker gevonden maar er stond te veel ander lekkers op tafel. Dank je wel voor het recept!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hoi Sjoukje, bedankt voor je reactie! Inmiddels ben ik de standaardwerken van Madhur Jaffrey aan het doorakkeren, en kom ik erachter dat dahl zowel heel scherp wordt geserveerd als mild in combinatie met andere pittige gerechten. Het is nog een hele puzzel!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Gebruik je een eetlepel gemalen kurkuma, dus poeder, in dit recept? Ik raak een beetje in de war door je opmerking erachter. Ik ga dit morgen maken, lijkt me lekker. Ik geloof alleen niet dat dit moong dahl heet. Ik neem aan dat moong dahl gemaakt wordt van mungbonen en niet van gele spliterwten.
    vrgr Maya

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hoi Maya, het is inderdaad een hele eetlepel. Het gaat om gespleten mungbonen, en die lijken uiterlijk erg op gele spliterwten. In deze link kun je er meer over lezen: http://www.degezondeapotheker.nl/vensterpags/vepeulvruchten_dal_moong.html

    BeantwoordenVerwijderen