Basler Leckerli

Een fris koekje dat veel mensen kennen van vakantietijd in Zwitserland, maar dat toch ook dicht bij winterse Lebkuchen komt. Jaren geleden had ik het al op mijn verlanglijstje gezet. In de tijd dat je nog recepten uitprintte en verzamelde in een map. Op het printje staat zelfs nog een datum, medio december 2004. December 2004 -  die Kerst zonder alcohol toen net de misselijkheid wat begon op te trekken. Toen we hoop kregen dat deze zwangerschap ons tweede kind zou brengen. De zoon die toen ik voor het eerst in 2023 de Leckerli bakte net zijn rijbewijs had gehaald.

En die de voorkeur geeft aan de oude vertrouwde Gutsle-soorten, de soorten waarmee hij is opgegroeid. Ik heb nog een foto hoe hij met zeven maanden aan een 'Anisbrötle' sabbelt.

Vanillekipferl, Ausstecherle, Albertle
Zimtstern, Zucherlebkuchen, Chocoladeschäumle
Springerle, Leckerli, Vanillebrötle

Ik heb het recept wat verbouwd en versimpeld (sukade, oranjesnippers of citroensnippers doe ik naar gelang het aanbod, suikersiroop weggelaten en de verhoudingen wat aangepast zodat er naast rozijnen alleen honing als zoetstof wordt gebruikt). Ik weet niet of het exact de smaak heeft van de zakken die je in Zwitserland koopt, maar met heel veel amandelen en wat volkorenmeel en relatief weinig zoetstof jaagt het mijn suiker niet al te erg op en ja, het komt toch wel in de buurt van de bekende varianten. 

Zo kwam een bak-aspiratie na 19 jaar alsnog tot uitvoering. En wat is er veel gebeurd in die jaren. Tussen het Anisbrötle en het rijbewijs. Tussen Balkenende en Wilders-ellende. Tussen vier grootouders en nu nog eentje, opa Willem, die ons weer kerstbrood met koffie bracht op kerstochtend.  

Basler volkorenleckerli

(aangepast van recept uit 2004 van de Weihnachtsbäckerei met de kookglazuur uit 

Classic German Baking van Luisa Weiss)

Ingrediënten

100 gram oranjesnippers, sukade of een combinatie

80 gram krenten

2 eetlepels bruine rum

250 gram honing

110 gram gehakte amandelen

110 gram gemalen amandelen

195 gram volkorenmeel

1/2 tl kaneel

1/4 tl gemalen piment

1/4 tl gemberpoeder

een mespuntje foelie

een mespuntje gemalen kruidnagel

(alternatief: ruime theelepel zelfgemaakt Lebkuchen- of speculaaskruiden)

5 gram potas (kaliumcarbonaat)

1 el melk

Voor het glazuur:

50 gram poedersuiker

2 el water

Bereiding

1. Meng de krenten met de oranjesnippers, sukade en de rum en laar ze zo mogelijk een tijdje trekken (30 minuten of overnacht).

2. Zet een blik klaar met bakpapier. Warm de oven voor op 175 graden boven/onder. Verwarm de olie zodat deze goed vloeibaar is (hoeft niet al te warm, afhankelijk van het type honing).

2. Meng ondertussen de amandelen, bloem, zuidvruchten en alle specerijen. Roer de potas aan met de melk (ik gebruik hiervoor een eierdopje). Vervolgens kneed je met de hand op het aanrecht of in de machine met de bisschop een samenhangend honingdeeg. Laat het deeg minimaal een paar uur staan, een paar etmaal in de koelkast kan ook.

3. Rol het deeg uit in een grote rechthoek en leg hem op het blik. Bak ongeveer 20 minuten.

4. Verwarm ondertussen de poedersuiker en het water voor het glazuur in een steelpannetje totdat er grote bellen ontstaan. Probeer dit tegelijk met het aflopen van de baktijd klaar te hebben, zodat je het glazuur meteen over de plaat kunt verdelen zodra deze uit de oven komt. Snijd dan in rechthoekjes en breek in stukken nadat de plaat compleet is afgekoeld. 

5. De Leckerli kunnen tot 2 maanden worden bewaard in een goed afgesloten blik.

14e eeuws, uit een Armeens klooster in Turkije