Kerstbrood

Kerstbrood: het mag hier aan de ontbijttafel niet ontbreken. Het roggemeel geeft een mooie structuur, de nootmuskaat legt een basis onder de andere specerijen en de vulling is flexibel. Zelf gebruik ik wat er over is van het kerstbakken, maar je kunt dus gewoon de noten en gedroogde vruchten nemen die je zelf het beste uitkomen. Het kerstontbijt is vooral traditie voor H, en het was dan ook de huisgenoot dit dit recept jaren geleden al uit ons lijfblad 'Genoeg' opdiepte. Een mooi recept zonder toegevoegde suiker en met veel volkorenmeel, echt in de traditie van dat blad.

Maar nu eerst even een bekentenis. Dit brood kwam ieder jaar te laat voor de blog. We maken het pas op het laatste moment met de laatste resten, zodat het vers is bij het kerstontbijt. Dus tegen de tijd dat je het recept uitgeschreven hebt en de foto's zijn gemaakt zit niemand er meer op te wachten, dan wachten de slaatjes en koolrecepten van januari. Laatst kwamen we erachter dat het nog in de conceptenmap was blijven steken. In 2014 had ik gefotografeerd, en niet zo'n beetje ook! Ik kon maar niet besluiten wat ik de beste shot vond. Het gezin zat buiten al te wachten voor vertrek naar de schoonfamilie, ik had het mooie winter-Noorderlicht op het aanrecht maar het wilde maar niet lukken, DE foto maken. Vandaar bovenstaande collage.

Nu schrijf ik het recept dan toch uit. In die vier jaar is er heel veel veranderd. De routine van mijn nieuwe werk is ingetreden, waarbij het wel dermate hectisch is dat er geen ' echte' routine is, althans weinig rust. Dat gaat ten koste van het bloggen, en het maakt de vakantie nog meer vakantie. Twee weken vrij, wat een genot! En het lijntje naar de blog scheur ik niet door, ik wil hier weer terug kunnen komen. De keuken blijft altijd de fijnste plek in het huis.

' Spons' voor en na het rijzen

Wij hebben het recept zelf een beetje aangepast omdat we juist in de koude tijd van het jaar gist graag een extra duwtje geven door eerst met een ' spons'  te beginnen: al het vocht en minder bloem. Dat geeft de gist een goede start, bovendien krijg je door 'autolyse' een goede start voor de glutenontwikkeling. Na die spons is het verder allemaal standaard. Extra tip voor een gevuld brood: soms kies ik ervoor om de lap heel dun uit te rollen en de vulling erover te verdelen, in plaats van zomaar de vulling door het deeg mengen. Zo heb je minder rozijnen die verbranden tijdens het bakken.

Wij bakken van dit recept een brood met voor de helft spijs. Zo heeft iedereen in het gezin het kerstontbijt dat bij hem past. Bij ons Paasbrood doen we dat net zo, maar dat heeft wel wat avontuurlijker vulling en specerijen. Mocht je daar voor in zijn, schroom dan niet om dat recept te pakken. Het is ook wat rijker en zachter dan dit brood, maar mist weer de smaak en structuur van het roggemeel. Keus genoeg dus!

Kerstbrood
(inspiratie uit 'Genoeg')

Ingrediënten
300 gram lemairemeel (gebuilde bloem, te vervangen door witte bloem)
250 gram handwarme melk

7 gram gist

50 gram speltbloem
150 gram roggemeel
7 gram zout
40 gram boter
1/4 tl nootmuskaat
1/2 tl Cassia (te vervangen door kaneel)
1/2 tl kaneel
1 tl gemberpoeder

250 gram gemengde rozijnen en cranberries
150 gram noten
30 gram sukade
80 gram oranjesnippers
250 gram amandelspijs.

Wat boter voor het bestrijken
30 gram poedersuiker

Bereiding
1. Roer de warme melk met de gist en het lemairemeel in de kom kort door elkaar. Laat dit mengsel op een warme plek rijzen tot het verdubbeld is, 20-30 minuten of nog iets langer. Kneed er daarna de andere meel en bloem en het zout doorheen, gevolgd door de zachte boter en de specerijen. Zet het deeg een uur weg om te rijzen.
2. Bereid ondertussen de vulling voor: hak de noten grof of laat ze heel, naar smaak. Als de gedroogde vruchten een beetje hard zijn kun je ze kort (10 minuten) in heet water zetten. Afgieten en liefst een uur laten staan. Snipper de sukade en oranjesnippers op de maat die je voorkeur heeft.
3. Rol het deeg uit (zie de foto), verdeel de vulling erover heen. Vouw het deeg op of rol het op, net wat je voorkeur heeft en vorm het brood, vul naar smaak met spijs maar zorg in dat geval dat het goed gesloten is. Laat nog eens 30-60 minuten rijzen.
4. Bak het af 30-40 minuten bij 175 graden tot het mooi goudbruin is en hol klinkt aan de onderkant. Laat afkoelen op een rek, bestrijk met gesmolten boter en bestrooi met poedersuiker naar smaak.